Στη Γερμανία το λένε το «Βιάγκρα της εργασίας»και μέσα στην τελευταία δεκαετία (2002-2012) αύξησε τις πωλήσεις του έως 400%! Στις ΗΠΑ το αποκαλούν «Πρόζακ» ή «χάπι της χαράς». Στην Ιαπωνία πάλι χρησιμοποιούν κατ' ευφημισμόν διάφορες, άλλες, ονομασίες για να καταπολεμήσουν το λεγόμενο «καρόσι», δηλαδή την πλήρη εξάντληση από την εντατική εργασία ή το έντονο εργασιακό άγχος. Ωστόσο, πέρα από τις παραλλαγές στις ονομασίες, το μικρό, ένοχο, «μυστικό» για εκατομμύρια καταπιεσμένους και εξαντλημένους εργαζόμενους σε κάθε μία βιομηχανοποιημένη, καπιταλιστική χώρα συμπυκνώνεται σε έναμικρό χάπι με τη σφραγίδα γνησιότητας κάποιου από τους μεγάλους φαρμακευτικούς κολοσσούς που θησαυρίζουν πουλώντας σε άνδρες και (συχνότερα σε) γυναίκες αμφεταμίνες, διεγερτικά χάπια, άλλες ψυχοτρόπες ουσίες, ακόμη και αγωγές αντιμετώπισης της παιδικής, εφηβικής ελλειμματικής προσοχής κ.ά. ή καταπολέμησης της υπέρτασης με ένα βασικό σκοπό: την αύξηση της παραγωγικότητας, τη «χαλάρωση», την αντιμετώπιση του άγχους πριν από μία σημαντική παρουσίαση και ενίοτε της κατάθλιψης που προκαλεί η αποσάθρωση εργασιακών κεκτημένων μέσω της τωρινής «ελαστικοποίησης» των εργασιακών σχέσεων και της πλήρους αβεβαιότητας σε μία αγορά εργασίας με έντονα τα στοιχεία ενός κανιβαλικού οξυμένου ανταγωνισμού.
Τα χαπάκια της «ευτυχίας» και «αύξησης της παραγωγικότητας» υποτίθεται πως είναι ένας τρόπος «διεξόδου» καταπιεσμένων εργαζομένων από μία γενικευμένη κρίση αξιών, ανατροπών, ανασφάλειας. Στην ουσία, όμως, δεν είναι παρά μία ακόμη ευκαιρία πλουτισμού για τους φαρμακοβιομήχανους και τους κεφαλαιοκράτες αλλά και μία μεγάλη παγίδα ψευδαίσθησης για εργαζόμενους και άνεργους που αφήνονται να πιστέψουν σε δήθεν φαρμακευτικές εύκολες «λύσεις» ΣΟΒΑΡΩΝ προβλημάτων που μπορούν να λυθούν μόνον με αγώνα, πάλη μέσα από τα σωματεία, κλιμάκωση της διεκδίκησης σε όλα τα επίπεδα και ανατροπή της εξουσίας του κεφαλαίου.
Σε κάθε περίπτωση, η πρόσφατη συνταρακτική παραδοχή του επικεφαλής του μεγαλύτερου γερμανικού οργανισμού Υγείας και Ασφάλισης ΑΟΚ, Ούε Ντεχ, στην εφημερίδα «Ντι Βελτ» πως αυξήθηκαν έως και 400% οι πωλήσεις αντικαταθλιπτικών, διεγερτικών και άλλων σκευασμάτων γνωστών σαν «Βιάγκρα της εργασίας», επαναφέρει στο προσκήνιο ένα ζήτημα γνωστό σε ψυχιάτρους και εργασιολόγους που αναδύεται κάθε τόσο στην επιφάνεια με ιδιαίτερη ένταση την τελευταία 20ετία, ιδιαίτερα μετά την έναρξη έντασης της καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης το 2008: Τη χρήση φαρμάκων με στόχο την αύξηση της απόδοσης στην εργασία ή την αντιμετώπιση του άγχους, τα οποία, βεβαίως, δεν είναι εντελώς «αθώα», ούτε ακίνδυνα. Περιέχουν αμφεταμίνες, σπιντ, μεθυλφενιδάτη (ουσία που χρησιμοποιείται στην παρασκευή του φαρμάκου «Ritalin» που σχετίζεται με την αντιμετώπιση της υπερκινητικότητας σε παιδιά ή της ελλειμματικής προσοχής σε εφήβους) και πολύ συχνά, ιδιαίτερα στις ΗΠΑ, συνταγογραφούνται είτε μετά από επίμονη απαίτηση του «ασθενούς» - πελάτη, είτε με σχετική ευκολία από μη ειδικευμένους γιατρούς (ένα μέρος των οποίων εξαγοράζεται με διάφορους τρόπους από τα λόμπι των φαρμακοβιομηχάνων).
«Εύκολες λύσεις» με επικίνδυνες παρενέργειες
Ο Αμερικανός Δρ. Ρίτσαρντ Λίπιν που θεωρείται ένας από τους εμπειρότερους ειδικούς της Φαρμακευτικής και της Ιατρικής στους χώρους Εργασίας και Περιβάλλοντος,από τη σχολή Δημόσιας Υγείας πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια, χαρακτηρίζει «τεράστιο και εντεινόμενο πρόβλημα» αυτό της συνταγογράφησης των ψυχοφαρμάκων σε εργαζόμενους με στόχο την αύξηση της απόδοσης, της «καταπολέμησης» της «κατάθλιψης» ή υπερβολικού άγχους εξαιτίας αυξημένου φόρτου δουλειάς ή λόγω φόβου απόλυσης. Ο Λίπιν σημείωνε πρόσφατα, μεταξύ άλλων, σε συνέντευξή του στην ηλεκτρονική επιθεώρηση «medicationsense.com» τα ακόλουθα ενδιαφέροντα δεδομένα:
- Το 70% των 47.000.000 Αμερικανών (δηλαδή κάπου 33.000.000) που πάσχουν από κατάθλιψη είναι εργαζόμενοι.
- Η κατάθλιψη εργαζομένων «κοστίζει» στους εργοδότες πάνω από 44 δισ. δολάρια ετησίως σε χαμένο παραγωγικό χρόνο και άλλα 17 δισ. δολάρια από χαμένες μέρες εργασίας λόγω ασθενείας.
- Η Παγκόσμια Ομοσπονδία Ψυχικής Υγείας εκτιμά ότι οι ψυχικές, νευρολογικές και συμπεριφορικές διαταραχές αυξάνονται τόσο ραγδαία ώστε προβλέπεται πως θα ξεπεράσουν ως το 2020 μάστιγες όπως το AIDS, τα θύματα από τροχαία δυστυχήματα, τις καρδιαγγειακές και άλλες ασθένειες που είναι από τις πρώτες αιτίες θανάτου εργαζομένων.
- Η αύξηση της χρήσης αντικαταθλιπτικών φαρμάκων, ιδίως του «Prozac», από εργαζόμενους είναι εκρηκτική την τελευταία 15ετία, του φαρμάκου «Ιnderal» που κανονικά χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση της ταχυκαρδίας αλλά συχνά χρησιμοποιείται καταχρηστικά για τη μείωση του άγχους από εργαζόμενους που δουλεύουν σε περιβάλλοντα με έντονο ανταγωνισμό ή των χαπιών «Adderall» που είθισται να αντιμετωπίζουν το σύνδρομο ελλειμματικής προσοχής σε παιδιά και εφήβους αλλά χρησιμοποιούνται από το (τουλάχιστον...) 20% των φοιτητών σε ΗΠΑ, Γερμανία, άλλες ευρωπαϊκές αλλά και ασιατικές χώρες για την αύξηση της συγκέντρωσης και της απόδοσης σε απαιτητικές εξετάσεις...
- Μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες στις ΗΠΑ πριν τρία χρόνια δαπάνησαν πάνω από 2,6 δισ. δολάρια μόνον για την άμεση διαφήμιση και κατανάλωση αντικαταθλιπτικών...
- Δημοσίευμα των «Τάιμς» της Ν. Υόρκης (26/8/13) κατέγραφε αύξηση των αντικαταθλιπτικών την τελευταία 20ετία και πως τα καταναλώνει ένας στους 10 Αμερικανούς (και δη οι εργαζόμενες άνω των 40 ετών).
- Μελέτη που δημοσιεύτηκε τον περασμένο Απρίλη στην επιθεώρηση «Ψυχοθεραπείας και Ψυχοσωματικής» διαπιστώνει ότι τα 2/3 ενός δείγματος 5.000 ασθενών που είχαν διαγνωστεί με κατάθλιψη μέσα στο τελευταίο 12μηνο δεν έφεραν ούτε καν τα βασικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα της νόσου...
- Στο πεδίο προώθησης των αντικαταθλιπτικών και άλλων «Βιάγκρα της εργασίας» είναι μεγάλοι ασφαλιστικοί όμιλοι που πρόθυμα καλύπτουν το φθηνότερο κόστος των επίμαχων χαπιών αντί της ακριβότερης και πιο χρονοβόρας ψυχοθεραπείας, ψυχολογικής συμβουλευτικής...
Ο Δρ. Λίπιν παρατηρώντας τις ραγδαίες αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις μέσα στις τελευταίες δεκαετίες στις ΗΠΑ, σημειώνει επιπλέον πως ο μέσος εργασιακός χρόνος εργαζόμενων ζευγαριών αυξήθηκε ετησίως κατά περίπου 700 ώρες, δηλαδή κατά 17,5 βδομάδες πλέον ενός πλήρους ωραρίου.
Εντούτοις, η πλάστιγγα από την εντατικοποίηση της εργασίας και αύξησης της παραγωγικότητας (μεταξύ άλλων και λόγω της τεχνολογικής προόδου) δε γέρνει υπέρ των Αμερικανών εργαζόμενων.
Εκτιμάται ότι μέσα στην τελευταία 10ετία πάνω από το 26% των Αμερικανών δεν πήγε ούτε μία μέρα διακοπές, ενώ έχει καταγραφεί πως ο μέσος όρος συνομιλίας και «ελεύθερου χρόνου» ανάμεσα σε ένα ζευγάρι εργαζομένων τη μέρα δεν ξεπερνά τα 12 λεπτά τη μέρα(!).
Επιπροσθέτως, οι «πιο χαρούμενοι», πιο «παραγωγικοί» ή «πιο χαλαροί» εργαζόμενοι είναι μία υπόθεση προσωρινή με μακροπρόθεσμα επίπονες επιπτώσεις. Τα «θετικά» αποτελέσματα θεωρούνται προσωρινά καθώς ανάλογα με τα αντικαταθλιπτικά και άλλα φαρμακευτικά σκευάσματα που χρησιμοποιούνται από τους αγχωμένους εργαζόμενους κάποια εξ αυτών προκαλούν εθισμό και άλλες αρνητικές παρενέργειες, όπως εξάντληση, κόπωση, αδυναμία συγκέντρωσης, ζάλη, διαταραχές στη συμπεριφορά...
Δέσποινα ΟΡΦΑΝΑΚΗ
ριζοσπάστης
ριζοσπάστης